sterk
Sterke werkwoorden:
verleden tijd: klinkerverandering
voltooid deelwoord: eindigt op -en.
Voorbeelden:
|
fahren |
|
fuhr |
gefahren |
|
schreiben |
|
schrieb |
geschrieben |
De meeste Nederlandse sterke werkwoorden zijn ook in het Duits sterk.
Enkele uitzonderingen :
backen - buk (soms spreektaal: backte) - gebacken
fragen - fragte (oud: frug)-gefragt
kaufen - kaufte - gekauft
kriegen - kriegte - gekriegt
laden - lud - geladen
waschen - wusch - gewaschen
schenken-schenkte-geschenkt: in het Duits dus zwak
suchen/besuchen: in het Duits zwak
Zie voor een lijst van sterke werkwoorden het einde van deze rubriek.
De onvoltooid tegenwoordige tijd
Voorbeeld: schreiben
|
ich |
schreib |
e |
|
du |
schreib |
st |
|
er/sie/es |
schreib |
t |
|
wir |
schreib |
en |
|
ihr |
schreib |
t |
|
sie/Sie |
schreib |
en |
Uitzonderingen:
Als de stam eindigt op een -d of een -t, dan krijgen de volgende 3 vormen een extra e: du, er/sie/es, ihr. Dit is nodig voor de uitspraak.
Bijvoorbeeld:
|
bieten |
(bieden) |
|
du bietest |
|
|
|
|
er/sie/es bietet |
|
|
|
|
ihr bietet |
Als de stam eindigt op een sisklank (s, ss, ß, z), dan komt er bij du alleen een t achter de stam (de -s van de uitgang valt dus weg).
Bijvoorbeeld: du heißt (jij heet)
Sterke werkwoorden met a/au/o in de stam
Sterke werkwoorden met een a in de stam krijgen een Umlaut (ä) bij du en er/sie/es.
Bijvoorbeeld:
|
fahren |
(varen, rijden) |
|
du fährst |
|
|
|
|
er/sie/es fährt |
|
laufen |
(lopen) |
|
du läufst |
|
|
|
|
er/sie/es läuft |
|
|
|
|
|
|
saufen |
(zuipen) |
|
du säufst |
|
|
|
|
er/sie/es säuft |
|
|
|
|
|
|
stoßen |
|
|
du stößt |
|
|
|
|
er/sie/es stößt |
Sterke werkwoorden met een e in de stam
Sterke werkwoorden met een e in de stam krijgen een i of ie:
- bij du , er/sie/es
- enkelvoud gebiedende wijs.
Dit noemen we de e/i-Wechsel(=wisseling van e in i of ie): Als de stamklinker kort is, staat er een i, is hij lang, dan wordt het ie.
Voorbeelden:
|
helfen |
(helpen) |
|
du hilfst |
|
|
|
|
er/sie/es hilft |
|
|
|
|
hilf (geb. wijs) |
|
lesen |
(lezen) |
|
du liest |
|
|
|
|
er/sie/es liest |
|
|
|
|
lies (geb. wijs) |
Uitzonderingen:
Enkele werkwoorden met een lange e in de stam krijgen toch een i. Soms wordt de volgende medeklinker dan verdubbeld.
|
geben |
(geven) |
|
du gibst |
|
|
|
|
er/sie/es gibt |
|
|
|
|
gib |
|
nehmen |
(nemen) |
|
du nimmst |
|
|
|
|
er/sie/es nimmt |
|
|
|
|
nimm (geb. wijs) |
|
treten |
(trappen) |
|
du trittst |
|
|
|
|
er/sie/es tritt |
|
|
|
|
tritt (geb. wijs) |
|
werden |
(zullen) |
|
du wirst |
|
|
|
|
er/sie/es wird |
|
|
MAAR ... |
|
werde (geb. wijs) |
Geen e/i Wechsel krijgen:
|
gehen |
(gaan) |
|
du gehst |
|
|
|
|
er/sie/es geht |
|
stehen |
(staan) |
|
|
|
bewegen |
(bewegen) |
|
|
|
genesen |
(genezen) |
|
|
|
heben |
(heffen, tillen) |
|
|
Let op:
Bij sterke werkwoorden met a of e in de stam komt bij du en na -d of -t
- st (in plaats van -est).
|
halten |
(houden) |
|
du hältst |
|
gelten |
(gelden) |
|
du giltst |
| laden | (laden) | du lädst | |
| raten | (raden) | du rätst |
Na er, sie, es:
|
halten |
(houden) |
er/sie/es hält |
|
gelten |
(gelden) |
er/sie/es gilt |
|
laden |
(laden) |
er/sie/es lädt |
| raten | (raden) | er/sie/es rät |
De onvoltooid verleden tijd*
kommen (komen) - kam - gekommen
|
ich |
kam |
|
|
du |
kam |
st |
|
er/sie/es |
kam |
|
|
wir |
kam |
en |
|
ihr |
kam |
t |
|
sie/Sie |
kam |
en |
Uitzondering:
Als de stam van het werkwoord eindigt op een -d of -t, dan krijgt alleen ihr een extra e:
- finden - fand - gefunden: du fandst, ihr fandet.
Het voltooid deelwoord
(Zie ook menupagina 'voltooide tijd')
- Ich bin am Wochenende in Groningen gewesen.
- Ich habe dort ein Festival besucht.
|
fahren |
(varen, rijden) |
|
gefahren |
|
geben |
(geven) |
|
gegeben |
|
kommen |
(komen) |
|
gekommen |
|
nehmen |
(nemen) |
|
genommen |
Als de klemtoon niet op de eerste lettergreep ligt, dan vervalt ge- (net als in het Nederlands):
|
betrügen |
(bedriegen) |
|
betrogen |
|
verzeihen |
(vergeven) |
|
verziehen |
| informieren | (informeren) | informiert |
Voltooid verleden tijd
Indien iets plaats heeft gevonden vóór een ander feit, dat eveneens in het verleden is gebeurd, gebruik je 'hatte' of 'war' + voltooid deelwoord (net als in het Nederlands). Signaalwoorden voor deze tijdsvorm zijn o.a.: bevor, danach, nachdem, anschließend.
- Bevor er in die Küche ging, hatte er erst noch eingekauft.
- Er hatte etwas in einem Buch nachgeschlagen, bevor das Telefon klingelte.
- Herr Maier hatte gelesen, danach war er eingeschlafen und wurde erst wach, nachdem der Alarm ausgelöst worden war.
- Nachdem sie gegessen hatten, waren sie noch in einer Bar gewesen. Anschließend waren sie nach Hause gegangen.
Lijst van sterke werkwoorden
N.B., de e/i-Wechsel en de a-ä Wechsel zijn cursief aangegeven.
|
Duits |
er/sie/es |
er/sie/es |
voltooid |
Nederlands |
|
|
o.t.t. |
o.v.t. |
deelwoord |
|
|
|
|
|
|
|
|
beginnen |
beginnt |
begann |
begonnen |
(beginnen) |
|
beißen |
beißt |
biss |
gebissen |
(bijten) |
|
bewegen figuurlijk: aanleiding/ beweegreden: sterk werkwoord. Letterlijk (verplaatsen): bewegen-bewegte-bewegt = zwak werkwoord. |
bewegt |
bewog |
bewogen |
|
|
beweisen |
beweist |
bewies |
bewiesen |
(bewijzen) |
|
biegen |
biegt |
bog |
gebogen |
(buigen) |
|
bieten |
bietet |
bot |
geboten |
(bieden) |
|
binden |
bindet |
band |
gebunden |
(binden) |
|
bitten |
bittet |
bat |
gebeten |
(verzoeken) |
|
blasen |
bläst |
blies |
geblasen |
(blazen) |
|
bleiben |
bleibt |
blieb |
geblieben |
(blijven) |
|
brechen |
bricht |
brach |
gebrochen |
(breken) |
|
|
|
|
|
|
|
empfehlen |
empfiehlt |
empfahl |
empfohlen |
(aanbevelen) |
|
erschrecken |
erschrickt |
erschrak |
erschrocken |
(schrikken) |
|
essen |
isst |
aß |
gegessen |
(eten) |
|
|
|
|
|
|
|
fahren |
fährt |
fuhr |
gefahren |
(varen, rijden) |
|
fallen |
fällt |
fiel |
gefallen |
(vallen) |
|
fangen |
fängt |
fing |
gefangen |
(vangen) |
|
finden |
findet |
fand |
gefunden |
(vinden) |
|
fliegen |
fliegt |
flog |
geflogen |
(vliegen) |
|
fliehen |
flieht |
floh |
geflohen |
(vluchten) |
|
|
|
|
|
|
|
geben |
gibt |
gab |
gegeben |
(geven) |
|
N.B. es gibt |
er is, er zijn |
|
|
|
|
gehen |
geht !!! |
ging |
gegangen |
(gaan) |
|
gelingen |
gelingt |
gelang |
gelungen |
(lukken) |
|
gelten |
gilt |
galt |
gegolten |
(gelden) |
|
genesen |
genest !!! |
genas |
genesen |
(genezen) |
|
genießen |
genießt |
genoss |
genossen |
(genieten) |
|
geschehen |
geschieht |
geschah |
geschehen |
(gebeuren) |
|
gewinnen |
gewinnt |
gewann |
gewonnen |
(winnen) |
|
gießen |
gießt |
goss |
gegossen |
(gieten) |
|
greifen |
greift |
griff |
gegriffen |
(grijpen) |
|
|
|
|
|
|
|
halten |
hält du hältst |
hielt |
gehalten |
(houden) |
|
hängen |
hängt |
hing |
gehangen |
(hangen) |
|
heben |
hebt !!! |
hob |
gehoben |
(optillen) |
|
heißen |
heißt |
hieß |
geheißen |
(heten) |
|
helfen |
hilft |
half |
geholfen |
(helpen) |
|
|
|
|
|
|
|
kommen |
kommt |
kam |
gekommen |
(komen) |
|
|
|
|
|
|
|
laden |
lädt du lädtst |
lud |
geladen |
(laden) |
|
N.B. einladen |
lädt ein |
lud ein |
eingeladen |
(uitnodigen) |
|
lassen |
lässt |
ließ |
gelassen |
(laten) |
| laufen | läuft | lief | gelaufen | (lopen) |
|
leiden |
leidet |
litt |
gelitten |
(lijden) |
|
leihen |
leiht |
lieh |
geliehen |
(lenen) |
|
lesen |
liest |
las |
gelesen |
(lezen) |
|
liegen |
liegt |
lag |
gelegen |
(liggen) |
|
|
|
|
|
|
|
messen |
misst |
maß |
gemessen |
(meten) |
|
|
|
|
|
|
|
nehmen |
nimmt |
nahm |
genommen |
(nemen) |
|
|
|
|
|
|
|
raten |
rät |
riet |
geraten |
(raden) |
|
riechen |
riecht |
roch |
gerochen |
(ruiken) |
|
rufen |
ruft |
rief |
gerufen |
(roepen) |
|
|
|
|
|
|
| saufen | säuft | soff | gesoffen | (zuipen) |
|
scheinen |
scheint |
schien |
geschienen |
(schijnen, lijken) |
|
schieben |
schiebt |
schob |
geschoben |
(schuiven) |
|
schießen |
schießt |
schoss |
geschossen |
(schieten) |
|
schlafen |
schläft |
schlief |
geschlafen |
(slapen) |
|
schlagen |
schlägt |
schlug |
geschlagen |
(slaan) |
|
schließen |
schließt |
schloss |
geschlossen |
(sluiten) |
|
schneiden |
schneidet |
schnitt |
geschnitten |
(snijden, knippen) |
|
schreiben |
schreibt |
schrieb |
geschrieben |
(schrijven) |
|
schwimmen |
schwimmt |
schwamm |
geschwommen |
(zwemmen) |
|
sehen |
sieht |
sah |
gesehen |
(zien) |
|
singen |
singt |
sang |
gesungen |
(zingen) |
|
sitzen |
sitzt |
saß |
gesessen |
(zitten) |
|
sprechen |
spricht |
sprach |
gesprochen |
(spreken) |
|
springen |
springt |
sprang |
gesprungen |
(springen) |
|
stechen |
sticht |
stach |
gestochen |
(steken) |
|
stehen |
steht !!! |
stand |
gestanden |
(staan) |
|
stehlen |
stiehlt |
stahl |
gestohlen |
(stelen) |
|
sterben |
stirbt |
starb |
gestorben |
(sterven) |
|
stoßen |
stößt |
stieß |
gestoßen |
(stoten) |
|
streiten |
streitet |
stritt |
gestritten |
(ruzie maken) |
|
|
|
|
|
|
|
tragen |
trägt |
trug |
getragen |
(dragen) |
|
treffen |
trifft |
traf |
getroffen |
(treffen) |
| treten | tritt | trat | getreten | (trappen) |
|
trinken |
trinkt |
trank |
getrunken |
(drinken) |
|
tun |
tut |
tat |
getan |
(doen) |
|
|
|
|
|
|
|
vergessen |
vergisst |
vergaß |
vergessen |
(vergeten) |
|
vergleichen |
vergleicht |
verglich |
verglichen |
(vergelijken) |
|
verlieren |
verliert |
verlor |
verloren |
(verliezen) |
|
verschwinden |
verschwindet |
verschwand |
verschwunden |
(verdwijnen) |
|
|
|
|
|
|
|
wachsen |
wächst |
wuchs |
gewachsen |
(groeien) |
|
waschen |
wäscht |
wusch |
gewaschen |
(wassen) |
| weisen | weist | wies | gewiesen | (aan)wijzen) |
|
werfen |
wirft |
warf |
geworfen |
(gooien) |
|
wiegen |
wiegt |
wog |
gewogen |
(wegen) |
|
|
|
|
|
|
|
ziehen |
zieht |
zog |
gezogen |
(trekken) |
Een lijst van sterke werkwoorden gerangschikt naar de klinker en een gelijksoortige vervoeging van tijden, zoal bijv. helfen-half-geholfen / werfen-warf-geworfen:
https://www.deutschplus.net/pages/Tabelle_starker_Verben
Help | Contact | Instellingen |
Martin van Toll Producties
in samenwerking met
