(Michail Gorbatsjov, voormalig president van de Sovjet-Unie)
"Wer zu spät kommt, ........ bestraft das Leben".
Wer (wie / degene die): onderwerp in deel 1.
.., den: lijdend voorwerp in deel 2 (das Leben is onderwerp).
Zinsdeel 1: Wer/der (onderwerp) zu spät kommt (= te laat is met hervormingen).
Zinsdeel 2: Das Leben (onderwerp) bestraft denjenigen (lijdend voorwerp).
Een zin van deze strekking sprak Gorbatsjov in oktober 1989 uit bij wijze van waarschuwing in richting van het DDR regime. Een maand later, op 9 november, viel de Berlijnse muur.
'Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.'
De Duitse versie van het gezegde luidt:
Was du nicht willst, das man ........ tu, das füg auch ........ andern zu.
man: onderwerp
was en das: lijdend voorwerp
dir en keinem: meewerkend voorwerp
zufügen: (schade, letsel) toebrengen, berokkenen
toebrengen aan: meewerkend voorwerp, dus 3e naamval
(hinzufügen: toevoegen, erbij doen)
füg = füge: bevelsvorm (imperatief)
tu = tut
Het gezegde staat in de Lutherbijbel van 1545.
Für Harry Potter Fans (opschrift op een poster bij een Duitse bushalte, een abri):
"Für ........ Bus nach Hogwarts rennen Sie bitte direkt gegen ........ Wand.'
für - gegen: voorzetsels met de 4e naamval
der Bus - für den Bus
die Wand - gegen die Wand
Vrouwelijke en onzijdige woorden hebben in de 1e en 4e naamval dezelfde vorm. Alleen bij mannelijke woorden verschillen de vormen van de 1e en de 4e naamval.
Voor niet-Harry Potter kenners: het perron voor de trein naar de tovenaarsschool Hogwarts (Zwijnstein) is 9 3/4. Om er te komen moet je tegen de muur tussen perron 9 en 10 aanlopen.
Foto B.Edel Pinterest
De betekenis van de zinsnede 'es sei denn' betekent: ........ .
es sei: conjunctief (aanvoegende wijs) van sein
Es sei denn geeft een beperkende voorwaarde aan.
Morgen gehen wir spazieren, es sei denn, es regnet.
Alternatief: Morgen gehen wir spazieren, außer (behalve) wenn es regnet.